Recentelijk stelde het Zorginstituut Nederland voor om de toegang tot formele ouderenzorg te beperken. Zij pleiten ervoor dat mantelzorgers, familie, vrienden en buren een grotere rol gaan spelen in de zorg voor ouderen. Pas wanneer er geen andere mogelijkheid meer is, zouden ouderen een beroep moeten doen op professionele zorgverleners. Dit voorstel wordt echter niet breed gedragen. Uit een peiling van Zorgvisie blijkt dat een grote meerderheid van de respondenten tegen deze beperking is.
Een veelgehoord bezwaar tegen het beperken van de ouderenzorg is dat mantelzorgers al zwaar belast zijn. Een cliëntondersteuner binnen de Wet langdurige zorg (Wlz) benadrukt dat mantelzorgers nu al aan hun limiet zitten. "Een groter beroep op mantelzorgers zou tot chaos leiden," liet de ondersteuner aan Zorgvisie weten. De bureaucratie en langdurige procedures voor het verkrijgen van formele zorg zouden alleen maar toenemen, wat volgens critici leidt tot onnodige kosten en verwaarlozing van ouderen die dringend zorg nodig hebben.
Het idee van ‘samenredzaamheid’ – waarbij de buurt en familie de zorg voor ouderen overnemen – stuit op veel kritiek. Een gepensioneerde medewerker uit de ouderenzorg verwoordt het treffend: “Buren gaan geen billen wassen.” Volgens hem is het naïef om te verwachten dat buurtbewoners en familieleden dagelijks de fysieke zorg kunnen overnemen, zoals het helpen met opstaan of naar bed gaan. Deze illusie zou volgens sommigen de overheid een excuus bieden om verder te bezuinigen op formele zorg.
Veel zorgprofessionals wijzen op de bestaande problemen in de ouderenzorg, waarbij veel ouderen nu al moeite hebben om de zorg te krijgen die ze nodig hebben. Een verpleegkundig specialist in acute geriatrie merkt op dat het beperken van formele zorg alleen maar zou leiden tot een verschuiving van het probleem naar de spoedeisende hulp. "Dat is pas dure zorg," zegt hij. Volgens hem zou de overheid juist moeten inzetten op een verruiming van de toegang tot ouderenzorg om te voorkomen dat ouderen te laat de hulp krijgen die ze nodig hebben.
Ondanks de brede kritiek zijn er enkele voorstanders van het beperken van de toegang tot ouderenzorg. Deze groep benadrukt dat de schaarse zorg eerlijk verdeeld moet worden en dat we meer moeten doen met de middelen die al beschikbaar zijn. Een thuiszorgdirecteur stelt dat we als burgers meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor onze naasten en gezonder moeten leven om de druk op de zorg te verlichten. Ook andere voorstanders wijzen erop dat we moeten streven naar meer zelfredzaamheid en het beter inzetten van informele zorg.
Deze samenvatting van de peiling van Zorgvisie geeft een klein beetje weer wat de meningen zijn. Hoe dan ook is het belangrijk dat er iets geregeld is voor de ouderen in Nederland. Het liefst werken we mee aan een toekomst waarin mensen zo lang mogelijk zonder zorg kunnen genieten van hun leven en thuis kunnen blijven. Daarvoor is het van groot belang om altijd een goede en gezonde levensstijl te hanteren. Vergeet vandaag niet een wandeling te maken!