Zijn winterlandschappen goed voor je mentale gezondheid?

Een collectief van Japanse, Finse en Poolse onderzoekers van de afdeling ‘boswetenschappen’ en ‘bosmanagement’, onderzochten het effect van winterlandschappen op de mentale gezondheid (Bielinis 2021). Al eerder werd gesuggereerd dat bosbaden (in het Japans: shinrin-yoku) ontspannend kunnen werken en kunnen bijdragen aan mentaal welzijn. Shinrin-yoku is een vorm van ontspanningstherapie waarbij je in een groene, bosrijke en natuurrijke omgeving verblijft. Het blijkt dat zelfs het kijken naar video’s van bossen een ontspannend effect heeft en helpt moeilijke gevoelens te verwerken tijdens gesprekken (Meuwese 2022).
Deze natuurvideo's bevatten veelal beelden van nog groene, bebladerde bossen. Terwijl Polen, Finland en Japan lange winters hebben met veel sneeuw. Het groene bos wordt in deze tijd niet gezien. De onderzoekers bedachten daarom dat het realistischer is om tijdens de winter naar sneeuwlandschappen te kijken.

Hoe ziet het onderzoek eruit?

Tijdens het onderzoek namen Finse jongvolwassenen aan vier activiteiten deel:

1. Als controleconditie verbleven de deelnemers in een gewone ruimte, wat de normale mentale toestand van de deelnemers weer gaf.
2. Wandelen naar een besneeuwd bos en dit een kwartier lang intensief in zich opnemen.
3. De derde activiteit bestond weer uit het verblijven in een gewone ruimte (als controle voor de vierde activiteit).
4. Als laatste moeten ze wandelen naar een besneeuwde bebouwde omgeving en dit een kwartier lang intensief in zich opnemen.

Na elke activiteit werd er met een vragenlijst gemeten hoe de deelnemers zich voelden. Daarbij werd er gekeken naar hun stemming, positieve of negatieve emoties, het zelf-ervaren herstellend vermogen en de zelf-ervaren vitaliteit.

Heeft kijken naar het bos een positieve invloed?

Uit dit onderzoek blijkt dat buiten zijn altijd meer doet voor een positieve gemoedstoestand dan binnen zitten. Naar een bos kijken vermindert daar bovenop spanning, angst, boosheid en vijandigheid. Ook zorgt naar een bos kijken vooral voor een vergroting van positieve emoties in vergelijking met kijken naar besneeuwde gebouwen. En ook het zelf-ervaren herstellend vermogen en de vitaliteit was groter bij het kijken naar het besneeuwde bos.

Verklaring voor gevonden effecten

De onderzoekers hebben geen directe verklaring voor de gevonden effecten, maar ze speculeerden dat het misschien te verklaren is doordat het witte van de sneeuw als een weinig bedreigende kleur ervaren wordt. Daarnaast biedt een besneeuwd bos van nature beschutting voor planten en dieren. Iets wat we misschien nog in verbinding brengen met een gevoel van veiligheid.

Het ging hier om een kleine studie, en daarom stelden de onderzoekers ook voor dat een grotere vervolgstudie met meer deelnemers noodzakelijk is om deze eerste resultaten te bevestigen. Ook zal in een vervolgstudie het verschil in effect tussen een zomerbos en een winterbos gemeten moeten worden. Daarnaast moeten er ook andere mensen dan jongvolwassenen onderzocht worden om te zien of bij deze mensen vergelijkbare effecten gemeten kunnen worden.

Winterroutes virtueel fietsen

Helaas zijn de witte winters in Nederland al een aantal jaar ver te zoeken. En niet iedereen kan zomaar het vliegtuig pakken om in Lapland sneeuw te zien. Maar de winterroutes van Fietslabyrint zorgen toch voor een winters gevoel en helpen misschien wel bij een positieve gemoedstoestand. Lees hier ons artikel met drie virtuele sneeuwroutes.