Je hebt de term ‘active aging’ vast al ergens voorbij zien komen. Dit is hét concept om te zorgen dat je gezond ouder wordt. Het klinkt simpel: zorg dat je regelmatig beweegt en vermijd lang stilzitten en dan leef je nog lang, gezond en gelukkig. Toch is het in de praktijk niet zo gemakkelijk, er zijn namelijk meerdere factoren die dit sprookjeseinde in de weg zitten. Gelukkig zijn er ook manieren om iets positiefs van deze obstakels te maken.
Onderzoekers uit Canada, Australië en Engeland staken de koppen bij elkaar om een artikel over actief ouder worden te schrijven. Zij concluderen dat een actieve levensstijl de manier is om gezond oud te worden, maar dat hiervoor gedragsverandering nodig is van zowel de ouderen als de maatschappij, een proces wat best uitdagend kan zijn. Twee factoren die een grote rol spelen bij deze gedragsverandering zijn mindset en omgeving.
Mindset
Velen hebben nog steeds de negatieve overtuiging dat je als je ouder wordt vooral beperkt en kwetsbaar bent, zoals je ook in ons artikel over gezondheid en geluk kan lezen. De focus ligt op de fysieke gezondheid i.p.v. de ervaren gezondheid. Terwijl de ervaren gezondheid gaat over hoe gezond je je voelt en de fysieke gezondheid over hoe gezond de dokter je misschien vindt. Deze gedachtegang zorgt ervoor dat ouderen zich geremd voelen om deel te nemen aan de maatschappij met als gevolg dat ze inactiever worden. Ook de manier waarop een actieve levensstijl vaak wordt gemeten heeft invloed op dit gevoel van beperking. Meestal wordt er gekeken naar alle sportmomenten in een week, wat demotiverend werkt als een uur hardlopen bijvoorbeeld niet meer wil. Daarnaast blijkt dat een hoge mate van fysieke activiteit op de ene dag kan leiden tot een vermindering in beweging tijdens de dagen die volgen. Eigenlijk moet de focus dus helemaal niet liggen op deze pieken van beweging, maar zou je naar alle bewegingen op een dag moeten kijken.
Vanuit deze gedachte ontstond de 24-uurs benadering, waar je alle activiteiten van een dag bijhoudt, zelfs slaap. Ze verdelen alle handelingen van de dag in de volgende categorieën: sedentaire*, weerstand- en spierversterkende, aërobe en balans/functionele activiteiten. Zo kijk je niet alleen naar sporten, maar ook naar de overige bewegingen van de dag, zoals het opstaan van je stoel. Deze benadering heeft vooral een positief effect op de mindset. Door alle bewegingen als een overwinning te zien is het veel makkelijker om jezelf uit te dagen om net ietsje meer te doen. Zo kan een andere manier van denken een enorme bijdrage zijn om gedragsverandering mogelijk te maken. Het is dus van groot belang om ouderen aan te moedigen en te ondersteunen tijdens het actief ouder worden: genoeg bewegen, 7-8 uur slapen en sociale activiteiten. Daarnaast gaat het ons natuurlijk allemaal aan, want ouder worden doen we allemaal. En het liefst gezond.
Omgeving
Maar ook wanneer je gemotiveerd bent om je levensstijl te veranderen is dit niet altijd mogelijk. De omgeving heeft hier namelijk ook veel invloed op. Is er ruimte om in beweging te komen? Zijn er faciliteiten in de buurt of iemand die een oudere hierheen kan brengen? Hier worden gelukkig al veel oplossingen voor bedacht. Denk daarbij aan het toegankelijk maken van voetganger- en fietsinfrastructuur voor ouderen, veilige oversteekplaatsen (waar het stoplicht bijvoorbeeld langer groen blijft) en makkelijke toegang tot natuur in de buurt. Maar ook concepten als ‘wonen met hulp’, beweegruimtes en beweegziekenhuizen helpen. Er kan ook gedacht worden zorginnovaties die het makkelijker maken voor ouderen om in beweging te komen en die de mobiliteit en onafhankelijkheid bevorderen. Bijvoorbeeld de duofiets, waarmee je samen met begeleiding buiten kan fietsen, of Fietslabyrint waardoor je zelfstandig en veilig door virtuele routes fietst.
Naast de letterlijke omgeving spelen ook de mensen in je omgeving een belangrijke rol. Het hebben van een sociale kring geeft een gevoel van gemeenschap, tevredenheid en bevordert je mentale gezondheid. Daarnaast is het ook praktisch als iemand je naar de fysio kan brengen of je samen een wandelclub start. Door activiteiten met vrienden te blijven ondernemen houd je jezelf ook direct in beweging. En stilzitten is niet alleen slecht voor je spieren, maar ook voor je mentale gesteldheid. Dit kan leiden tot een vergroot risico op depressie en angsten, die weer resulteren in een minder actieve levensstijl. Het is dus belangrijk om een omgeving te creëren waarin ouderen samen kunnen komen en actief kunnen zijn.
Voordelen actieve levensstijl
Wanneer ouderen een actieve levensstijl hebben, heeft dit geweldige gevolgen. We zetten graag een aantal voordelen voor je op een rijtje:
Oftewel, meer dan genoeg redenen om te willen streven naar een actieve levensstijl voor iedereen! Met Fietslabyrint willen wij hier aan meehelpen. Het virtuele fietsen is toegankelijk voor ouderen, gemakkelijk te gebruiken en geeft een stuk autonomie en zelfstandigheid terug. De routes zijn niet alleen leuk om te fietsen, maar werken ook goed als een ijsbreker voor een leuk en makkelijk gesprek. Daarnaast is het door de vele verschillende routes ook mogelijk om een beweegplan te maken dat past bij het individu en binnen de 24-uurs benadering. Heeft een cliënt te weinig geslapen? Dan kunnen ze een korte natuurroute fietsen. Juist veel energie maar nog weinig bewogen? Daar past een half uur fietsen door een gezellige stad goed bij. Gezond oud worden is leuk en Fietslabyrint maakt het nog net dat stukje leuker.
*Alle momenten waarop je stil zit of ligt behalve slapen, denk aan een kantoorbaan of in de collegezaal zitten