Natuurgeluiden zorgen voor ontspanning

Als je in Google ‘natuurgeluiden’ intoetst krijg je meteen een hele lijst met YouTube en Spotify geluiden die allemaal ontspanning en rust geven. Hoe kan het toch dat we natuurgeluiden koppelen aan rust? Waarom is de natuur ontspannend, vermindert het stress en draagt het bij aan een betere mentale gezondheid (Twohig-Bennett 2018)? We gaan er in dit artikel dieper op in.

Men denkt dat de herstellende kwaliteit van de natuur komt doordat de natuur alle zintuigen op een zachte manier prikkelt. Let maar eens op als je in het bos loopt. Het licht is gedimd, er zijn geen felle kleuren, de vogels fluiten af en toe, de regen tikt zachtjes op de bladeren, de lucht ruikt fris en zuurstofrijk en je voelt een koel briesje. Er is genoeg te zien in de natuur, maar er is weinig wat meteen om je aandacht schreeuwt en je brein overprikkelt. De natuur geeft meteen een positief gevoel en vraagt wel aandacht, maar dat kost weinig mentale moeite, zo schrijven onderzoekers.

Basisbehoeften vervullen

Waarom kost het ons dan geen moeite? Misschien zit het ook wel in onze genen; van oudsher leefde de mens als jager-verzamelaar in de natuur. Het was ook in de natuur waar mensen hun basisbehoeften vervuld zagen (lucht, voedsel, drinken, onderdak, veiligheid etc.) en overleven mogelijk was. Het vervullen van die basisbehoeften koppelt ons brein nog steeds aan het verkrijgen van lichamelijke rust, voldoening en herstel en wellicht daarmee ook direct aan de natuur. Kortom, het patroon is vertrouwd en het brengt rust.

Natuurgeluiden voor een ontspannen brein

Onderzoek laat zien dat ons brein natuurgeluiden anders verwerkt dan artificiële geluiden, zoals geluiden uit de stad (Jo 2019, Gould van Praag 2019). Proefpersonen die blootgesteld werden aan natuurgeluiden hadden verlaagde bloedtoevoer naar het voorste gedeelte van het brein (rechter prefrontale cortex), een gevolg van verminderde hersenactiviteit in een hersengebied dat betrokken is bij actief plannen, alertheid en controle. Met andere woorden, hun brein schakelde in een ontspannen modus gerelateerd aan rust en herstel. Ook was hun hartslag lager; nog een teken van ontspanning. Ze brachten dit met positieve gevoelens en gemoedstoestand in verband en dichten positieve beschrijvingen toe aan wat ze hoorden zoals ‘aangenaam’, ‘ontspannend’ en ‘natuurlijk’. Dit was niet zo bij de geluiden uit de stad (Jo 2019).

Gevoelens verwerken met natuurbeelden

Psycholoog Daphne Meuwese, die in 2022 promoveerde aan de VU Amsterdam, onderzocht o.a. via welk psychologisch mechanisme natuur herstellend werkt. Meer specifiek, hoe mensen omgaan met negatieve emoties (‘coping’) en of blootstelling aan natuur dit proces beïnvloedt (Meuwese 2022). Ze bekeek ook wat er met iemands innerlijke wereld gebeurt als ze natuur ervaren tijdens psychotherapie (Meuwese 2021). Ze ging nog een stapje verder, zo liet ze zien dat alleen al kijken naar natuur, kan ondersteunen bij het verwerken van negatieve gedachtes en gevoelens. Natuurvideo's lijken de optimale setting voor zelfreflectie te creëren, en ondersteunen daardoor het verwerken van wat je mentaal bezighoudt. Dit proces ging snel, zo snel dat al binnen 5 minuten na het bekijken van een natuurvideo een positief effect gemeten kon worden op hoe men zich voelde, zelfs als natuur alleen op beeld te zien was (Meuwese 2021).

Virtuele natuurroutes fietsen

Fietslabyrint heeft een uitgebreid assortiment natuurroutes, je vindt ze in de routebalk onder het icoontje met de bergen. Ook zitten er altijd omgevingsgeluiden bij die bijdragen aan de beleving. Die kun je ervaren door het geluid van de tv iets harder te zetten, of door te fietsen met een hoofdtelefoon. Dus ben je de drukte van alledag even helemaal zat, zit je hoofd vol met gedachten of ben je gewoon toe aan een rustmomentje? Fiets dan lekker een natuurroute om je gedachten te relativeren, en je rust weer te vinden.

Onze aanraders?