Fietslabyrint: een route naar meer bewegen in het ziekenhuis

Wanneer je in het ziekenhuis opgenomen wordt, sta je misschien niet altijd stil bij bewegen. Dit blijft lastig tijdens een ziekenhuisopname, zeker voor oudere patiënten. Dit heeft te maken met de weinig stimulerende ziekenhuisomgeving, de afhankelijkheid van zorg en bedrust tijdens de opname. Nu is te weinig bewegen voor niemand goed, maar voor ziekenhuispatiënten op leeftijd heeft dit een aantal belangrijke negatieve gezondheidsuitkomsten tot gevolg. Zo ontstaat er verminderd lichamelijk functioneren (de spiermassa en spierkracht nemen af en er is een verminderde longfunctie), maar ook verminderd cognitief functioneren. Ook wordt te weinig beweging in het ziekenhuis geassocieerd met een langere opnameduur, verhoogde kans op complicaties en mortaliteit. Dit zorgt vervolgens voor een toename van zorgkosten.

Om deze negatieve gevolgen tegen te gaan wordt veel gewerkt aan het vinden en inzetten van innovatieve mogelijkheden om patiënten tijdens een ziekenhuisopname in beweging te brengen. Ons Fietslabyrint is hier een voorbeeld van en kan bijdragen aan een oplossing voor dit probleem. Om het Fietslabyrint optimaal in te kunnen zetten in het zorgproces, is het belangrijk om te kijken naar de verwachtingen en ervaringen van oudere patiënten in het ziekenhuis. Tot nu toe was er nog weinig onderzoek gedaan naar het Fietslabyrint en ook nog niet in een ziekenhuissetting. Daarom heeft geriatriefysiotherapeute S. Heilmann MSc. een kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar het Fietslabyrint op de geriatrieafdeling van Gelre Ziekenhuizen Apeldoorn. Het onderzoek vond plaats van januari tot en met maart 2019. Natuurlijk zijn we ontzettend blij met dit onderzoek (en de resultaten!) en daarom geven we je hieronder graag een korte samenvatting van de resultaten van dit onderzoek.

De onderzoekspopulatie bestond uit 15 patiënten. De geïnterviewde patiënten waren gemiddeld 85 jaar en functioneerden voorafgaand aan de opname (grotendeels) zelfstandig. Er werden ongeveer evenveel vrouwen als mannen geïnterviewd. De patiënten waren gemiddeld twee weken opgenomen op de afdeling geriatrie. Sommige patiënten zijn twee keer geïnterviewd; voorafgaand aan het gebruik van het Fietslabyrint en na het gebruik.

De belangrijkste bevindingen van het onderzoek zijn dat de meeste patiënten positieve verwachtingen en ervaringen hebben met het Fietslabyrint. Patiënten die het Fietslabyrint eenmaal hebben gebruikt willen deze ook graag blijven gebruiken. Stimulerende factoren voor het gebruik zijn de verwachte gezondheidsvoordelen, de uitvoering en uitstraling van de virtuele fietsomgeving en sociale factoren, zoals de mogelijkheid van interactie met medepatiënten. Een aantal reacties waren dan ook:

Ik kan alleen maar met lof over dat ding praten, ik vind het geweldig. Je ziet jezelf fietsen!

Of “Je bent hier niet voor je plezier en zweetvoeten, het helpt om te stimuleren dat je je best doet om weer zo gauw mogelijk thuis te kunnen komen.”

Belemmerende factoren waren heel duidelijk het gebrek aan informatie, stimulans en hulp vanuit zorgprofessionals om het Fietslabyrint te gebruiken. Daardoor ontstond gebrek aan inzicht in het gebruik. Enkele reacties van deelnemers waren:

“Ik geloof wel dat je zelf het initiatief moet nemen om te bewegen, er is niemand die zegt nou moet u het bed uit. Ik denk wel dat er mensen zijn die er meer in gestimuleerd moeten worden.” “Daar moeten mensen mij voor uitnodigen. Ik ben hier opgenomen, de mensen moeten mij begeleiden en inzicht geven. Geen mens heeft ooit gezegd ‘er staat een fiets klaar’. Moet ik dat zelf maar uitzoeken?”

Daarnaast is gebleken dat de locatie waar het Fietslabyrint staat in het ziekenhuis erg belangrijk is qua interactie met medepatiënten.

Ondanks het cognitief functioneren en de zelfredzaamheid van patiënten gaf de onderzoekspopulatie aan veel meer begeleiding nodig te hebben. Patiënten met verminderd cognitief functioneren en verminderde zelfredzaamheid zullen naar verwachting nog meer begeleiding nodig hebben. Het is belangrijk dat zorgprofessionals patiënten meenemen in het gebruik van dit soort innovaties. Facilitatie en informatievoorziening zijn daarom noodzakelijk, net zoals bekendheid en zichtbaarheid van het bewegingssysteem op de afdeling.

Concluderend laat het onderzoek zien dat het Fietslabyrint de potentie heeft om oudere ziekenhuispatiënten tijdens de opname meer in beweging te brengen en daarmee gezondheidsuitkomsten te verbeteren. Vervolgonderzoek naar het perspectief van zorgprofessionals en de effecten van het gebruik van het Fietslabyrint op het lichamelijk functioneren van tijdens de ziekenhuisopname zouden waardevolle toevoegingen zijn!

Wil je het gehele onderzoek lezen, stuur dan een mailtje naar marketing@fietslabyrint.nl