Het effect van Fietslabyrint wetenschappelijk getest

Fietslabyrint motiveert ouderen met dementie om te sporten. Dat zeggen onderzoekers van Radboud UMC na het afronden van hun onderzoek waarin ze trainingsprogramma’s met en zonder Fietslabyrint vergeleken. Hun conclusie: exergaming is niet alleen haalbaar voor mensen met dementie, het maakt sporten voor hen ook echt leuker. Het is voor het eerst dat Fietslabyrint is gebruikt in een klinische test.

Virtueel fietsen

De interactieve virtuele fietstochten van Fietslabyrint zijn bedoeld voor mensen die niet buiten kunnen fietsen. Voor patiënten die langdurig in ziekenhuizen verblijven, of bijvoorbeeld mensen met dementie. Met Fietslabyrint fietsen ze dan wel binnen op een hometrainer, met de video wordt buiten naar binnen gehaald. De video’s van Fietslabyrint zijn interactief: er zijn keuzemomenten ingebouwd waarop je kunt afslaan en zo steeds andere routes ontdekken. Omdat Fietslabyrint sporten en gaming combineert, valt het onder de noemer “exergaming”.

Exergaming onder de loep

Het was precies die cognitieve component waardoor Esther Karssemeijer, PhD-student in Klinische Geriatrie aan het Radboud UMC, geïnteresseerd raakte in Fietslabyrint. Met een groep onderzoekers testte ze of exergaming een positief effect heeft op het cognitief functioneren van mensen met dementie. Daarom volgden ze, een kwartaal lang en verdeeld over drie trainingsgroepen, honderdvijftien ouderen met milde dementie. Eén trainingsgroep sportte drie keer in de week met Fietslabyrint, één groep sportte zonder. En een actieve controlegroep sportte niet actief, maar deed wel rek-, strek- en ontspanningsoefeningen. Het cognitief functioneren van alle deelnemers werd voorafgaand aan het onderzoek gemeten, en opnieuw aan het eind van de drie maanden.

Onverwachte uitslag

De uitslag was op meerdere fronten verrassend. De onderzoekers vonden een significante verbetering in het reactievermogen van de deelnemers uit de beide trainingsgroepen ten opzichte van de controlegroep. Mogelijk is dat klinisch relevant, omdat reactievermogen geldt als indicator voor functionele achteruitgang. Maar in andere cognitieve domeinen – geheugen, uitvoerende taken – vonden de onderzoekers verrassend genoeg geen effect. En de exergaming-groep deed het op cognitief gebied ook niet beter dan de gewone sportklas. Waar de exergamers dan weer wél in uitmuntten, was in sportplezier.

Klinisch bewezen sportplezierverhogend

Fietslabyrint maakte bewegen voor de ouderen meetbaar leuker. Trainers hadden geen moeite de Fietslabyrint-sporters te motiveren, of om de duur van de training te verlengen. En van de exergamers viel er, in tegenstelling tot de andere groepen, niemand uit vanwege een gebrek aan motivatie. De onderzoekers concludeerden dat Fietslabyrint de therapietrouw verhoogt en een effectieve methode is om ouderen met dementie meer te laten bewegen. En dat is eigenlijk weinig nieuws voor wie Fietslabyrint al kende uit de praktijk. Het is het eerste wat therapeuten die met Fietslabyrint werken je zullen vertellen. Maar het is wél heel leuk dat het nu ook wetenschappelijk is bewezen.